103 lata temu Polska odzyskała niepodległość

Główne wojewódzkie obchody odbywają się w Oleśnicy. Mieszkańcy chętnie przybywają na plac Zwycięstwa podziwiać paradę:

Wśród zgromadzonych nie ma osoby, dla której dzisiejszy dzień nie byłby najważniejszym narodowym świętem:

Wojewoda dolnośląski Jarosław Obremski podkreślał jak ważny - nie tylko 11 listopada - jest polski mundur:

Obchody zakończą się na oleśnickim rynku o godzinie 18 pokazem laserowym pt.: „Droga do Wolności”.

11 listopada 1918 roku Rada Regencyjna, utworzona przez dwóch byłych zaborców - Austrię i Niemcy - przekazała naczelne dowództwo wojsk polskich Józefowi Piłsudskiemu, który dzień wcześniej przyjechał do Warszawy z Magdeburga, gdzie był więziony. Niemcy liczyli na to, że ze swym autorytetem zapanuje nad chaosem i zapewni spokojny przejazd wojsk niemieckich wracających z Rosji do domu. Przyjazd Piłsudskiego, który w oczach większości Polaków uchodził za symbol walki z zaborcami i za jedynego polityka godnego stanąć na czele odradzającej się Polski, stał się wezwaniem do rozbrajania Niemców i organizowania polskiej administracji. 14 listopada Rada Regencyjna powierzyła Piłsudskiemu także władzę cywilną. 16 listopada Naczelnik Państwa wysłał telegram do państw zachodnich, w którym zawiadamiał o powstaniu niepodległej Polski, obejmującej wszystkie wyzwolone ziemie.

Niech żyje Polska! ???????? #11listopada pic.twitter.com/w3YZrr4ho2

— Kancelaria Prezydenta (@prezydentpl) November 11, 2021

Na pamiątkę wydarzeń z 1918 roku, 11 listopada jest obchodzone Narodowe Święto Niepodległości. Jednak 11 listopada jako dzień odzyskania niepodległości jest datą umowną. W pierwszych dniach listopada 1918 roku w poszczególnych częściach Polski istniały różne ośrodki władzy. W Cieszynie od 19 października 1918 roku działała Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego, w Krakowie 28 października powołano Polską Komisję Likwidacyjną, w nocy z 6 na 7 listopada w zajętym kilka dni wcześniej Lublinie powołano Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, którego premierem został Ignacy Daszyński.

Istniejące w pierwszych dniach niepodległości Polski ośrodki władzy podporządkowały się Józefowi Piłsudskiemu, który stał się rzeczywistym przywódcą tworzącego się państwa polskiego. Nadzieje Polaków na własny byt państwowy pojawiły się już dwa lata wcześniej, gdy 5 listopada 1916 roku, władze niemieckie i austro-węgierskie wydały proklamację - Akt 5 listopada - zawierającą obietnicę utworzenia z ziem byłego Królestwa Polskiego "państwa samodzielnego z dziedziczną monarchią i konstytucyjnym ustrojem”, związanego z państwami centralnymi. Choć w odezwie nie było mowy o niepodległym przyszłym państwie i nie określono jego granic, to była ona wstępem do starań o uznanie prawa Polaków do niepodległości.

Podpisując Akt 5 listopada, Niemcy i Austriacy chcieli usankcjonować swoją obecności na terenach zaboru rosyjskiego. Ponadto mocarstwa te realizowały swoje doraźne interesy - oprócz szansy na nowych ochotników do wojska, zyskiwały polską siłę roboczą.

Przez dwa kolejne lata od podpisania Aktu 5 listopada polscy politycy wykorzystywali każdą nadarzającą się sposobność, aby przybliżać nasz kraj do niepodległości. W tym czasie powstawały zawiązki instytucji przyszłego państwa, jak Rada Regencyjna. Powstał rząd z polskim premierem i ministerstwami, które choć nie były odpowiednikami resortów funkcjonujących w normalnym państwie, to jednak, gdy w 1918 roku trzeba było zacząć budowę państwa polskiego, dawały podstawy państwowości. Przejęcie przez Radę Regencyjną części władzy i utrzymanie jej do końca I wojny światowej, znacznie ułatwiło potem Józefowi Piłsudskiemu sprawne podjęcie budowy niepodległego państwa polskiego.

???????? Podczas uroczystości państwowych z okazji Narodowego Święta Niepodległości na Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego w #Warszawa swoje pododdziały wystawiły służby podległe #MSWiA - @PolskaPolicja, @Straz_Graniczna oraz @KGPSP.#ŚwiętoNiepodległości pic.twitter.com/GE3XMI3reO

— MSWiA (@MSWiA_GOV_PL) November 11, 2021

W dniu odzyskania wolności w 1918 roku, nasz kraj nie był w pełni zjednoczony, nie miał też ustalonych granic. Dopiero rozpoczynał się proces scalania ziem mających tworzyć II Rzeczpospolitą. Polska stanęła przed wielkimi trudnościami. Była zniszczona i rozgrabiona, a dodatkowy problem stanowił wyjątkowo niebezpieczny rewizjonizm niemiecki oraz groźba ataku bolszewików. Zaczynały się walki o Wielkopolskę i Śląsk, pytania budziła też kwestia odzyskania dostępu do morza i statusu Gdańska.

Trudności i zagrożenia nie były jednak w stanie zburzyć ogromnej radości i entuzjazmu społeczeństwa z tak długo wyczekiwanej wolności. A udało się ją odzyskać, mimo trwającej ponad sto lat niewoli, krwawo stłumionych powstań narodowych, represji politycznych, zsyłek na Syberię, a także nasilonej polityki rusyfikacji i germanizacji na przełomie XIX i XX wieku. Po 21 latach, 1 września 1939 roku, budowę państwa polskiego przerwał wybuch II wojny światowej, która po raz kolejny zmieniła Europę i świat.