Zmarła Freya von Moltke (Posłuchaj)

O zgonie poinformowała w niedzielę rodzina zmarłej. - Śmierć nastąpiła w piątek w konsekwencji infekcji wirusowej - powiedział cytowany przez gazetę "Lebanon Valley News" syn Helmuth.

- Była skromną, ale stanowczą i nieprzeciętną osobą – wspominają pracownicy Fundacji Krzyżowa koło Świdnicy swoją honorową przewodniczącą.

W czasie wojny wspierała męża w ryzykownej pracy opozycji antyhitlerowskiej, przez ostatnich 20 lat kibicowała ośrodkowi spotkań w dawnym, rodowym majątku koło Świdnicy. Fundacja Krzyżowa z żalem żegna honorową przewodniczącą Freyę von Moltke. W Krzyżowej pod Świdnicą jej mąż graf James von Moltke wraz z grupą intelektualistów snuł plany obalenia Hitlera, za co został stracony.

 - Freya von Moltke już w latach 60-tych marzyła o stworzeniu w pałacu ośrodka współpracy polsko-niemieckiej - mówi Rafał Borkowski, dyrektor Fundacji "Krzyżowa" (Posłuchaj):

Z równą powagą traktowała sprzątaczki i kanclerzy. - Będziemy ją wspominać najserdeczniej jak można - zapewniają pracownicy Fundacji "Krzyżowa". Józefa Woźniak, jedna z wieloletnich pracownic ośrodka w Krzyżowej, zachowała takie oto wspomnienie o zmarłej (Posłuchaj): Relacja Agnieszki Szymkiewicz z Radia Wrocław (Posłuchaj):

Freya von Moltke, z domu Deichmann, to absolwentka wydziału prawa. W latach 30. pracowała jako asystentka na uniwersytecie we Wrocławiu, a w 1935 r. uzyskała tytuł doktora nauk prawniczych na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie.

Po dojściu Hitlera do władzy i wybuchu wojny jej mąż Helmuth von Moltke powołał opozycyjne forum, znane jako Krąg z Krzyżowej (niem. Kreisauer Kreis, od miejscowości Krzyżowa na Dolnym Śląsku, gdzie jego rodzina miała majątek).

Ugrupowanie skupiało przedstawicieli różnych opcji politycznych. Freya zasłużyła się jako kronikarz organizacji.

W czasie wojny Helmuth służył w niemieckiej armii jako ekspert ds. prawa międzynarodowego. W pracy wykorzystywał swe wpływy, aby ratować ofiary reżimu. Domagał się też, by hitlerowskie Niemcy stosowały się do konwencji genewskich na okupowanych terytoriach. W styczniu 1945 roku stracono go za zdradę.

Po śmierci męża Freya udała się do Polski po swych dwóch synów i z pomocą brytyjskiej ambasady uciekła do RPA. W Afryce rozpoczęła pracę kronikarską, najpierw w formie wykładów, a potem książek, w której przedstawiła działalność opozycji antyhitlerowskiej. Coraz bardziej zrażona do południowoafrykańskiego apartheidu przeprowadziła się do USA.

Od lat 60. XX wieku mieszkała w Norwich, w stanie Vermont (na wschodzie). W 2009 roku Komitet Wspierania Współpracy Francusko-Niemiecko-Polskiej "Trójkąt Weimarski" przyznał jej nagrodę im. Adama Mickiewicza za zasługi dla pojednania i współpracy europejskiej.