Zbrodnia Katyńska

Leszek Mordarski

2018-09-29 11:41:00 , zmodyfikowano: 2018-09-28 11:41:36

Wrocław dwukrotnie znalazł się w centrum wydarzeń związanych ze "Zbrodnią Katyńską". Pierwszy raz na samym początku. Jeszcze zanim o zamordowaniu polskich oficerów dowiedział się cały świat, Niemcy rozpoczęli w lesie katyńskim prace ekshumacyjne. Latem 1942 roku na zajętych przez III Rzeszę terenach zbiorowe mogiły odkryli polscy robotnicy przymusowi. Powiadomili Niemców, którzy na początku nie wykazali większego zainteresowania znaleziskiem. Pod koniec zimy 42/43 postanowili jednak zbadać miejsce mordu. Ekshumacje rozpoczęły się w połowie lutego 1943 roku. Kierował nimi profesor Gerhard Buhtz, ówczesny kierownik Zakładu Medycyny Sądowej w Breslau.

Szkoła Tysiąclecia

Leszek Mordarski

2018-09-28 11:40:00 , zmodyfikowano: 2018-09-28 11:40:43

Przygotowania do obchodów millenium Państwa Polskiego przebiegały na wielu polach. Jednym z ich elementów był, sformułowany we Wrocławiu, słynny list polskich biskupów do biskupów niemieckich. Innym peregrynacja obrazu "Jasnogórskiej Madonny". W wymiarze świeckim, bodaj najgłośniejsza przed jubileuszem chrztu Polski, była akcja budowy szkół. Zainicjowało ją w 1958 roku zawołanie I-go sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Władysława Gomułki: "Tysiąc Szkół Na Tysiąclecie Państwa Polskiego".

Bitwa pod Legnicą

Leszek Mordarski

2018-09-27 11:39:00 , zmodyfikowano: 2018-09-28 11:39:31

777 lat temu - rozegrała się Bitwa pod Legnicą - czyli starcie chrześcijańskiego rycerstwa dowodzonego przez księcia Henryka II Pobożnego z Mongołami w skład których wchodziło m.in. plemię Tatarskie.

Pierwszy numer Gazety Wrocławskiej

Urszula Andruszko

2018-09-26 11:38:00 , zmodyfikowano: 2018-09-28 11:38:42

W kwietniu 1914 roku ukazał się pierwszy numer Gazety Wrocławskiej. Wydawana pod redakcja Kazimierza Ciecińskiego ukazywała się trzy razy w tygodniu wraz z dodatkami Gwiazdka Niedzielna, Anioł Stróż i Wieczory pod Lipą. Skierowana była przede wszystkim do mieszkających we Wrocławiu Polaków i właśnie tu miała najwięcej czytelników. Z pół tysięcznego nakładu 300 egzemplarzy trafiało do wrocławskich prenumeratorów. Umacniała w nich poczucie polskości na progu odzyskania przez kraj niepodległości.

Dąb Chrobry

Leszek Mordarski

2018-09-25 10:50:00 , zmodyfikowano: 2018-09-25 10:50:37

Najstarsze drzewo tego typu w Polsce - Dąb Chrobry. Rośnie w okolicy Piotrowic w Borach Dolnośląskich na granicy województwa lubuskiego i Dolnego Śląska. Za pomnik przyrody dąb został uznany w 1967, choć był chroniony już przed II wojną światową. Drzewo wykiełkowało około roku 1250. Chrobry, to dąb szypułkowy o największej w Polsce i trzeciej w Europie Środkowej objętości drewna. Gdyby został ścięty dałby 90 metrów sześciennych drewna. Rozpiętość jego korony sięga 16 metrów. Najwyższe gałęzie wznoszą się na wysokość prawie 30 metrów. W obwodzie ma prawie 10 metrów.

Nauka

Leszek Mordarski

2018-09-24 10:22:00 , zmodyfikowano: 2018-09-25 10:22:25

Wrocławskie Radio relacjonowało te wydarzenia w bezpośrednim przekazie. W 1964 roku w II Klinice Chirurgicznej Akademii Medycznej we Wrocławiu profesor Wiktor Bross - jak donosił prasa - wszczepił choremu tranzystorowe serce. Był to pierwszy tego typu aparat w Polsce. Profesor był tytanem pracy, do tego niezwykle błyskotliwym naukowcem. To pod jego kierunkiem we Wrocławiu wykonano w 1958 roku pierwszy w Polsce zabieg na otwartym sercu, po raz pierwszy - także we Wrocławiu - profesor wykonał zabieg w krążeniu pozaustrojowym. Bross jako pierwszy w Polsce i jeden z pierwszych na świecie w 1965 roku spróbował też przeszczepić nerkę od martwego dawcy.

Opactwo cystersów w Lubiążu

Leszek Mordarski

2018-09-23 10:21:00 , zmodyfikowano: 2018-09-25 10:21:29

Ufundował je w 1163 roku śląski książę Bolesław Wysoki. Przed cystersami w Lubiążu byli benedyktyni, którzy zbudowali kościół świętego Jakuba. Opuścili jednak osadę jeszcze przed nastaniem nowych mnichów. Cystersi przywieźli ze sobą z saksońskiej Pforty, umiejętność wypalania cegły i wznoszenia z niej budowli. Zaszczepienie tego na śląskim gruncie wpłynęło na rewolucje w budownictwie całego regionu.

Krasnoludki

Leszek Mordarski

2018-09-22 10:20:00 , zmodyfikowano: 2018-09-25 10:20:34

Szczyt popularności Pomarańczowej Alternatywy przypada na rok 1988. W czerwcu w "Rewolucji Krasnoludków", happeningu na ulicach wokół Rynku, uczestniczyło 15 tysięcy osób. Jedna z barwniejszych akcji poprzedzająca Rewolucję to heppening z 29 marca. Na Świdnickiej pod hasłem "Proces Majora", studenci przeprowadzili proces odwoławczy, po którym uniewinniono i wypuszczono twórcę Alternatywy Waldemara Fydrycha. Sam Majora, 3 tygodnie wcześniej, w czasie happeningu pod hasłem "Dzień Kobiet", został zatrzymany przez milicję i w trybie doraźnym skazany na 2 miesiące bezwzględnego aresztu.

Pamięć o bohaterach

Leszek Mordarski

2018-09-20 10:19:00 , zmodyfikowano: 2018-09-25 10:19:34

Na pomniku wyryte są wszystkie najważniejsze daty w historii zmagań Polaków o własne Państwo, począwszy od Insurekcji Kościuszkowskiej, przez Powstania Listopadowe i Styczniowe po obie wojny światowe. W marcu 1946 roku w centrum placu Kościuszki odsłonięto płytę poświęconą "Pamięci Uczestników Walk Zbrojnych o Niepodległość i Demokrację".

Juliusz Słowacki

Leszek Mordarski

2018-09-18 15:04:00 , zmodyfikowano: 2018-09-18 15:04:50

Na początku 1831 roku do Wrocławia przyjechał Juliusz Słowacki - przebywał w mieście całe dwa tygodnie. Uciekał z Polski spacyfikowanej po powstaniu listopadowym i właśnie we Wrocławiu czekał na pruski paszport, który pozwolił mu na dalszą podróż przez Drezno na zachód. Mieszkał w hotelu pod złota gęsią przy Ofiar Oświęcimskich - spalonym w czasie II wojny światowej.

Swoboda przemieszczania się

Leszek Mordarski

2018-09-17 15:03:00 , zmodyfikowano: 2018-09-18 15:03:46

Nadzór nad szkolnictwem w diecezji wrocławskiej sprawował kanonik scholastyk z wrocławskiej kapituły katedralnej. On wraz z dyrektorami szkół przy kościele św. Marii Magdaleny oraz św. Elżbiety egzaminował kandydatów do kapłaństwa. Co ciekawe przez pewien czas scholastykiem we Wrocławiu był Mikołaj Kopernik. Słynny astronom bywał w mieście - wziął m.in. udział w wielkiej dyspucie z najwybitniejszymi astronomami epoki. Przyczynkiem do jej zorganizowania stało się pojawienie się już trzeciej w XVI-tym wieku komety. Debata odbyła się we Wrocławiu w 1533 roku.

Ossolineum

Leszek Mordarski

2018-09-16 15:01:00 , zmodyfikowano: 2018-09-18 15:02:40

Ossolineum działało we Wrocławiu - przeniesione ze Lwowa - już od kilku lat, dopiero jednak wystawa zorganizowana na początku 1950 roku, sprawiła, że Zakład Narodowy mógł pokazać swoje skarby, pośrednio też okaleczenia jakich doznał w czasie wojny i po niej. W dwu transportach w lipcu 1946 roku i marcu 47, ze Lwowa do Wrocławia dotarło: 217.450 woluminów, w tym 7.068 rękopisów i 41,5 tysiąca starych druków. Szacuje się, że około 70 procent przedwojennego zasobu Ossolineum pozostało we Lwowie.

Pamięć o historii

Leszek Mordarski

2018-09-15 00:01:00 , zmodyfikowano: 2018-09-14 12:01:30

Pielgrzymka Ottona III-go do grobu świętego Wojciecha. Rozpoczęła się na początku marca roku tysięcznego. Bolesław Chrobry uroczyście powitał cesarza na granicy państwa; w okolicach obecnej Iłowy, czyli na pograniczu Dolnego Śląska i Ziemi Lubuskiej. Najważniejszym momentem późniejszego zjazdu gnieźnieńskiego, było ustanowienie przez cesarza metropolii gnieźnieńskiej i podporządkowanie jej nowych biskupstw: w Krakowie z biskupem Popponem, w Kołobrzegu z biskupem Reinbernem i Wrocławiu z biskupem Janem. Jednym z powodów, dla którego utworzono wrocławskie biskupstwo, było stworzenie przeciwwagi dla uważanego za pogańskie, kultowiska na Ślęży.

Kultura

Leszek Mordarski

2018-09-14 12:00:00 , zmodyfikowano: 2018-09-14 12:00:20

Tocząca się w góralskiej gospodzie historia Ernesta Brylla i Katarzyny Gaertner, zaczyna od wieczornych opowieści, które przeradzają się w baśń o Janosiku. Spektakl miał formę trzech obrazów "na szkle malowanych", na których artyści wyśpiewują historie narodzin, czasu miłości i momentu śmierci Janosika. Z przedstawienia pochodza słynne piosenki: "Nie zmogła go kula", "Kolibaj się, kolibaj" czy "Na sianeczku sianie". Śpiewali je później najlepsi polscy wykonawcy: Halina Frąckowiak, Czesław Niemen i Maryla Rodowicz.